Phân loại rác thế nào để biến kế hoạch thành thực tiễn áp dụng
Bàn về chuyện rác
Rác có nhiều loại, chuyên đề này Chúng mình bàn riêng về rác thải sinh hoạt
Mọi nội dung trong bài viết là ý kiến chủ quan, chúng tôi đón nhận những góp ý, bổ sung và đề xuất để bài viết được hoàn chỉnh hơn đến độc giả và quan trọng nhất là biến lời nói thành hành động làm sao để môi trường được cải thiện tốt nhất trong khả năng có thể của từng người.
Ngay tại phút giây này, bài toán rác thải sinh hoạt luôn là bài toán nan giải và hằng ngày, hằng giờ con người chịu tác động từ mùi hôi từ rác, mạch nước ngầm bị ảnh hưởng và quan trọng là ai cũng nghĩ việc này là của ai đó chứ không phải của chính bản thân mình.
Việc phân loại rác ở các quốc gia khác trên thế giới đã có từ rất lâu đời và được triển khai vô cùng nghiêm ngặt.
Tại VN cũng có vô số các văn bản quyết định/ kế hoạch của từng tỉnh thành về việc phân loại rác, nhưng bài toán dường như chỉ nằm trên văn bản pháp luật.
Mới đây nhất nhất Ngày 07/7/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 45/2022/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực môi trường, trong đó, bổ sung thêm quy định về xử phạt cá nhân, hộ gia đình không phân loại rác thải sinh hoạt. Cụ thể, phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng đối với hành vi hộ gia đình, cá nhân không phân loại chất thải rắn sinh hoạt theo quy định; không sử dụng bao bì chứa chất thải sinh hoạt theo quy định.
Nghị định đã ra và còn phải chờ văn bản thông tư hướng dẫn thực hiện cách thức phân loại rác như thế nào để không bị phạt, vậy có giải pháp gì để việc phân loại rác vốn tưởng chừng đơn giản dễ thực hiện thành thực tế áp dụng.
Giải pháp phân loại rác bằng gì?
Giả định mỗi gia đình phân loại rác rồi, ra đến thùng rác tập kết cũng chỉ có 1 thùng, và xe rác thu gom cũng chỉ có 1 ngăn, về đến nơi tập kết rác của quận cũng 1 xe rác, đến nhà máy rác nhiều rác quá không phân loại hết đành đem chôn lấp.
Chúng tôi cũng đã từng chứng kiến 1 nhà máy đem hết rác ra nghiền, sau đó lại lọc để phần rác hữu cơ đem làm phân vi sinh, còn rác vô cơ đem đốt, tuy nhiên rất tốn công và tốn của, mà đốt hết trực tiếp rác sinh hoạt thì hàm lượng ẩm quá cao dễ gây nứt lò.
Giải pháp:
| Giải pháp | Gia Đình | Nơi tập kết rác | Đơn vị thu gom/vận chuyển | Đơn vị xử lý | Nhà nước |
| Thùng rác 3 ngăn liên kế | Thùng 3 ngăn liên kế, có nắp riêng biệt, bằng nhựa, mỗi ngăn 1 chức năng.
+ Ngăn 1: Rác hữu cơ, lắp phía trước mỏm nắp một cái hút chân không và hàn miệng túi + Ngăn 2: Rác vô cơ, không tái chế, đốt được + Ngăn 3: Rác tái chế gồm: bao bì nhựa, bìa giấy…
|
Chung cư: Cũng cần 3-4 thùng rác riêng biệt
– Thùng hữu cơ, – Thùng vô cơ, – Thùng tái chế, -Thùng rác nguy hại (pin thải, thủy tinh…) mà Tương lai: Thùng rác thông minh |
Xe thu gom cũng có ngăn riêng biệt hoặc xe thu gom riêng biệt | Rác đã phân loại việc xử lý rác đã đơn giản hơn rất nhiều – Rác hữu cơ à phân vi sinh– Rác vô cơ: đốt, lò đốt đạt chuẩn – Rác nguy hại: xử lý |
– Truyền thông: Hằng ngày nhắn tin hướng dẫn cách phân loại rác cho người dân, báo chí, banner các con đường, banner khu vực tập kết rác – Gắn camera tại khu vực tập kết rác – Nhân sự phường xã: đến từng hộ dân hướng dẫn và ký cam kết, phổ biến VBPL chế tài |
| Thí điểm 1 quận (3 tháng) sau lan rộng toàn thành phố | Giá thùng rác <500.000 để các hộ gia đình có thể mua và sử dụng | Tuân thủ việc xe thu gom | Tuân thủ xe vận chuyển | Cam kết thực hiện xử lý thay vì chôn lấp | Tiếp tục truyền thông: tin nhắn, thời sự, banner, video…. |
| Giai đoạn triển khai căn cước công dân cả nước | Tiếp tục việc phân loại theo quy định | Thùng rác 4 ngăn thông minh – Quẹt thẻ căn cước thùng rác mới há miệng – Thùng rác có chế độ báo đầy và cân ký |
Thu gom tức thời khi thùng báo đầy | Cam kết thực hiện xử lý rác | Quy định về việc tính Kí của từng người – Rác hữu cơ: ko tính tiền – Rác vô cơ: tính tiền theo kí à để hạn chế việc người dân thải bỏ rác vô cơ – Rác tái chế: 5kg rác tái chế giảm 1 kg rác vô cơ |
| Giai đoạn giám sát và chế tài | Tuân thủ | Tuân thủ | Tuân thủ | Tuân thủ | Camera phát huy tác dụng xử lý chế tài trường hợp không phân loại rác Mã căn cước là căn cứ định lượng số rác vô cơ phát sinh để nộp tiền rác hằng tháng |
Ý nghĩa của việc phân loại rác:
– Việc phân loại rác từ nguồn là việc rất rất rất cần trong giai đoạn ô nhiễm từ các bãi rác chôn lấp, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân xung quanh khu vực bãi rác từ việc phát sinh mùi và ô nhiễm nguồn nước ngầm.
– Việc phân loại rác sẽ góp phần tái chế nguồn rác từ bao bì caton hay chai nhựa thành vật liệu sử dụng nhiều lần.
– Việc sử dụng phân bón vi sinh được sản xuất từ nguồn rác hữu cơ thay vì phân bón hóa học là một yếu tố bảo tồn hệ vi sinh của đất, giúp cây trồng phát triển, cây sử dụng được ngay nguồn dinh dưỡng mà không cần qua thời gian chuyển hóa, hướng đến sản phẩm từ nông nghiệp được xanh và sạch.
– Mùi hôi phát sinh từ rác hữu cơ, tách được rác hữu cơ khỏi các loại rác khác là điều kiện tiên quyết để việc sử dụng các lò đốt trong rác sinh hoạt được triển khai, hiện nay các lò đốt rác sinh hoạt không hiệu quả vì hàm ẩm trong rác quá cao không thể đốt hết, hoặc đốt sẽ tốn nhiều chi phí nhiên liệu, đồng thời việc thải ra khí thải cũng không được xử lý hiệu quả, VN có thể tham khảo các lò đốt ở Singapore để triển khai các lò đốt đạt tiêu chuẩn xả thải.
Việc phân loại tưởng chừng như dễ nhưng bao năm qua không thể thực hiện vì chưa thực sự đồng bộ từ TW đến địa phương và quan trọng nhất là trách nhiệm xã hội của từng người dân.
